30 Naýryz, 2021 Saıasat О́zgertý

Nazarbaevtyń abyroıy Ahmetovtiń arnaıy komandasyna qarap qaldy ma?

Nursultan Nazarbaev pen Danıal Ahmetov/Fotokollaj

Shyǵys Qazaqstan oblysynyń bir top azamaty aınaldyrǵan eki aptada úsh márte óńirdegi dańǵyl, sport kesheni men aýdan atyna Qazaqstannyń eks-prezıdenti, Qaýipsizdik keńesiniń tóraǵasy Nursultan Nazarbaevtyń esimin berý týraly bastama kóterdi. Ol topta ózderi aıtqandaı ataqty sportshylar men eńbek sińirgen qaıratkerler, zııaly qaýym, BAQ ókilderi, ardagerler, eriktiler, jastar, kásiporyndar men aýyl sharýashylyǵy qurylymdary jetekshileri, máslıhat depýtattary bar. Úsh bastamanyń alǵashqysyna Elbasynyń ózi toqtaý salsa, ekinshi qarastyrylyp jatyr. Úshinshisiniń barysy qalaı bolary ázirge belgisiz.

Semeıdegi Abaı arena sport kesheni

Alǵashqy bastamalar týraly aqparat 17 naýryzda shyqty. Onda Semeıdegi Qaraǵaıly dańǵylyn Nursultan Nazarbaev, sol mańdaǵy sport keshenin Elbasy Arena dep ataý usynylǵany aıtylǵan. Bastamashyldar bul ataýsyz kóshe men ataýsyz sport keshenine eldiń qalyptasýyndaǵy Nazarbaevtyń rólin eskerip, sondaı-aq táýelsizdiktiń 30 jyldyǵyna oraı kóterilip otyrǵanyn tilge tıek etken. Yntaly azamattardyń osy jerdegi «ataýsyz» degen sózdi qoldanýy túsiniksiz. О́ıtkeni 2019 jylǵy 26 naýryzda Aqorda saıtynda «Qasym-Jomart Toqaev «Abaı Arena» mádenı-sport kesheniniń qurylysymen tanysty» degen taqyryppen aqparat jarııalanǵan. Prezıdent qurylys barysymen tanysqan sport kesheni men bastamashyl top «ataýsyz» dep otyrǵan keshen – bir nysan. Sonda prezıdent saıty jalǵan sóılep otyr ma, álde shyndyqqa sáıkes kelmeıtin aqparatty Shyǵys Qazaqstan oblysynyń bir top azamaty taratyp otyr ma?

Bul suraqty jaýabyn Shyǵys Qazaqstan oblysy ákimdiginiń qyzmetkerlerinen suraǵanymyzda, saýalymyzdy jaýapsyz qaldyrdy. Esesine bastama kóterilgeni týraly áleýmettik jelidegi jazbalar men Qamshy portalyndaǵy aqparattyń tómengi tusyndaǵy «usynysty qoldaımyz» deýshiler jaýynnan keıingi sańyraýqulaqtaı qaptady dersiz. Áleýmettik jelidegi jazbalarǵa «qoldaımyn» dep jazyp jatqandardyń jeke profıline kirseń, ondaǵy kórinis kóbisinde aına-qatesiz qaıtalanady, quddy ınkýbatordan shyqqandaı: akkaýnttardyń ashylǵanyna kóp bolmaǵan, dostary az, sýreti bir-ekeý ǵana, eshteńe jazbaıdy, jandy adamnyń paraqshasy emes, «bot» paraqshaǵa kóbirek uqsaıdy.

Qyzyq munymen bitpeıdi. Qamshy portalyndaǵy «Semeıde N.Nazarbaevtyń qurmetine sport keshenin ataý usynyldy» degen aqparatqa da «qoldaýshy» «qaýym» kóp pikir qaldyrypty. Anyǵyn aıtqanda, maqala jarııalanar tusta materıalda 56 pikir bolǵan. Birin biri qaıtalamaıtyn túrli esimmen. Báriniń aıtary oń kózqaras. Bul ne degen biraýyzdan shyqqan qoldaý dep, tekserip kórsek, jaǵymdy pikirlerdiń barlyǵyn jazýda bir elektrondyq poshta paıdalanylǵan. Demek bir adam otyryp alyp, ártúrli esimmen, pikirdi jańbyrsha jaýdyrǵan bolyp tur. Bunyń jaı oqyrmanǵa keregi bar ma? Árıne, joq. Bul demek «bastama kóterýshilerdiń» «mine, bizdiń usynysty halyq qalaı qoldap jatqanyn kórdiń be?» degizý maqsatyndaǵy jasalǵan áreketi bolyp shyǵady.

Biraq olardyń bul eńbegi esh boldy. Tuńǵysh prezıdent usynysqa qarsylyq tanytyp, baspasóz hatshysy arqyly bastamashylarǵa «stadıon qazaqtyń uly aqyny ári fılosofynyń atynda qalýǵa tıis» dep sálem joldady. Qyzyǵy, Elbasynyń ózi stadıonnyń ataýy «Abaı arena» ekenin aıtyp otyr. Sonda bastamashyl top sport kesheniniń «ataýy joq» degendi qaıdan shyǵaryp júr? Eger eks jáne qazirgi prezıdenttiń sózi qate bolsa, túzetsin.

Sóıtsek, bul bas tartý bastamashyldardyń saǵyn syndyra qoımapty. Semeı qalasynyń ákimi Nurymbet Saqtaǵanov bas bolyp, qalalyq máslıhattyń depýtattary Qaraǵaıly dańǵylyna Elbasynyń atyn berý jaıly tolǵanady. Tolǵanady da sheshim qabyldap jiberedi. Endi Qaraǵaılydaǵy dańǵylǵa ataý berý týraly sońǵy sheshimdi Respýblıkalyq onomastıkalyq komıssııa qabyldaıdy. Kúteıik.

Osymen bolǵan shyǵar desek, bolmapty. Semeılik atqaminerler «er kezegi úshke deıin» dep, úshinshi múmkindigin synap kórdi.

21 naýryzda áleýmettik jelide Shyǵys Qazaqstan oblysy Tarbaǵataı aýdany máslıhatynyń Qaırat Dakerov esimdi depýtatynyń usynysy tarap jatty. Depýtat 1997 jylǵa deıin shekarada jatqan burynǵy Tarbaǵataı aýdanynyń ortalyǵy bolǵan Aqjar aýylyna aýdan ortalyǵy statýsyn qaıtaryp, qazirgi Tarbaǵataı aýdany Aqsýat aýylynan Aqjar aımaǵyn bólip, burynǵysha eki aýdan retinde qalpyna keltirip, el táýelsizdiginiń 30 jyldyǵy qarsańynda, Elbasy N.Á. Nazarbaevtyń eńbegin keleshek urpaqqa máńgilik etý maqsatynda aýdanǵa Elbasynyń atyn berse degen usynys aıtty. Aıtýyn aıtyp aldy da, jýrnalıstermen sóılesýden qashty. Qamshy tilshisi depýtatqa qońyraý shalyp, usynysy týraly tarqatyp túsindirýin suraǵanynda, pikir bildirýge úzildi-kesildi qarsy boldy. Keıin qońyraýǵa jaýap bermeı, jazǵan hatty oqyǵanymen, elemedi.

Máseleni túıindeı kele, Danıal Ahmetov basshy bolyp otyrǵan oblys atqaminerleriniń áreketindegi bizge túsiniksiz nárselerdi tizbekteıik.

Bastamashyldar Q.Toqaev pen N.Nazarbaev «Abaı arena» dep ataǵan sport kesheniniń nege «aty joq» dedi? Nege olar bir márte qarsy bolǵanda qoıa salmaı, qaıta-qaıta Elbasy ataýyn bereıik degen usynysymen ózderin de, Elbasyn da súıkimsiz etedi? Álde Nazarbaevtyń abyroıy Ahmetovtyń arnaıy komandasyna qarap qaldy ma? Nege Shyǵys Qazaqstan oblysy ákimdiginiń qyzmetkerleri jýrnalıster saýalyna jaýap bermeıdi? Olar sonda prezıdenttiń «estıtin memleket» qaǵıdatyn elemeı me? Nege máslıhat depýtaty bolyp otyrǵan adam aıtqan sózin túsindirip bere almaı, qaryzdy qaıtarmaı júrgen adamdaı sóılesýden basyn ala qashady? Túsiniksiz...